De kranten staan er vol van: er dreigen grote tekorten in de zorg te komende jaren. Niet zozeer omdat er te weinig geld zou zijn (de hoeveelheid geld die beschikbaar is voor de zorg is immers een politieke keuze) maar omdat er te weinig personeel beschikbaar is. Nu al. En dat tekort wordt alleen maar groter terwijl de zorg naar personeel alleen maar toe zal nemen de komende jaren. De schattingen lopen uiteen maar er zijn berekeningen dat er bijna 200.000 vacatures niet ingevuld zouden kunnen worden in 2033.

De vraag is natuurlijk hoe dat personeelstekort opgelost zou moeten worden. Persoonlijk geloof ik niet zo erg in de IT of in digitalisering als oplossing. Websites en apps die je zou kunnen gebruiken om te kijken of je met je klacht ’s avonds of ’s nachts naar de huisartspost moet of dat je kunt wachten tot de volgend werkdag hebben volgens mij nog niet geleid tot minder oneigenlijk gebruik van de spoedpost. Waar ik overigens denk dat IT wel een oplossing zou kunnen zijn is in het delen van data. Alleen al tijdens mijn spreekuur vanochtend ben ik denk ik wel een uur bezig geweest met het overtypen van voorgeschiedenissen, medicijnlijsten, allergieën en andere informatie die allemaal beschikbaar is in het elektronisch dossier van de gynaecoloog die de patiënten op mijn spreekuur naar mij had verwezen.

Een andere oplossing die werd gesuggereerd laatst was ‘de kwaliteit van de zorg verlagen’. Misschien hebben jullie het interview met Jochem Mierau op 3 januari bij Pointer op Radio 1 wel gehoord. Jullie kunnen je vast voorstellen dat de halve zorg-wereld over hem heen viel. En terecht. Maar dat er iets moet veranderen werd wel heel duidelijk uit dat interview.

Niet veel later verschenen er 2 artikelen die me aan het denken zetten. Een artikel over verdeling van schaarste aan de hand van het meeste effect op de maatschappelijke gezondheid in plaats van aan de hand van de hoogste urgentie. Met andere woorden liever 5 patiënten een nieuwe heup waardoor ze nog 20 jaar actief onderdeel van de maatschappij zijn dan 1 patiënt een langdurige en ingewikkelde hart- of kankeroperatie met 50% kans op overleving na 2 jaar. In lijn met die gedachte hield Wink de Boer, een MD-arts die directeur ziekenhuis Bernhoven is geweest, een pleidooi voor stoppen met ‘lage kans geneeskunde’. Volgens hem is levert 30% van de zorg die verricht wordt geen enkele gezondheidswinst op. En erger nog: 10% van de zorg resulteert in gezondheidsschade.

Er komen barre tijden aan in de zorg. Maar als we nou eerst eens beginnen met stoppen met die 40 (!!)% zorg waarvan bewezen is dat die zorg niet resulteert in gezondheidswinst, dan voorkomen we hopelijk dat we ooit voor de keus staan om af te zien van effectieve behandelingen ten gunste van behandelingen met een groter effect op de maatschappelijke gezondheid.